Het Nationaal Park De Maasduinen is een bosrijk gebied in Limburg, op de grens van Duitsland. In het park ontdek je de langste rivierduinengordel van heel Nederland.
Helderblauw water, spectaculaire mountainbikeroutes en mooie zandduinen. Dat en nog veel meer kun je ontdekken bij het Nationaal Park De Maasduinen in de provincie Limburg. Het natuurgebied ligt tussen de Duitse grens en de rivier de Maas en strekt zich uit over een lengte van ruim 20 kilometer. Hoog tijd om een kijkje te nemen bij deze schitterende plek in de natuur!
Het landschap van het Nationaal Park De Maasduinen bestaat uit bijzondere paraboolduinen
Een uniek stukje natuur
Het Nationaal Park De Maasduinen is uniek omdat hier de langste rivierduinengordel van Nederland te vinden is. De rivierduinen ontstaan door zandafzettingen door een rivier, een proces dat duizenden jaren duurt. Vroeger stroomde de Rijn zelfs door het gebied dat toen een zijtak was van de Maas. De krachtige westenwind zorgde voor het ontstaan van de zandruggen en hierdoor kunnen we vandaag de dag genieten van een schitterend landschap.
Er zijn verschillende laagtes ontstaan die bekend staan als terrassen. En het oudste terras van het Nationaal Park De Maasduinen is zelfs ongeveer 400.000 jaar geleden gevormd door de Rijn. Je kunt wel nagaan hoe oud en hoe bijzonder dit gebied is! Ook mensenhanden hebben veel invloed op het nationaal park gehad en een goed voorbeeld hiervan is het Reindersmeer. Het meer is namelijk afgegraven en na het verwijderen van al het grind en zand is het meer ontstaan. Het meer heeft een opvallende blauwe kleur en het lijkt net of je je ergens bij een bijzonder bergmeer bevindt. Er zijn schitterende routes langs het water en je kunt het meer zelfs oversteken met de trekveer.
De duinen van het Nationaal Park
De naam Maasduinen heeft alles te maken met de typische rivierduinen van het gebied. Er zijn verschillende rivierduinen te ontdekken en het is een aanrader op pad te gaan met een gids. Die kan je namelijk alles vertellen over dit prachtige natuurfenomeen. Zo ontdek je de hoefijzervormige duinen die officieel paraboolduinen genoemd worden. Ze ontstaan door lokale verstuivingen van zand en de duinen zijn soms wel 15 tot 25 meter hoog.
In de buurt van het Landgoed de Hamert kom je ontzettend veel paraboolduinen tegen. De andere duinen staan bekend als streepduinen. Dit zijn overblijfselen van de paraboolduinen. De knop van de paraboolduinen wordt dan namelijk helemaal weggeblazen door de wind dat alleen de armen van de paraboolduinen nog zijn blijven staan.
De dieren en planten van de Maasduinen
Het landschap van de Maasduinen trekt bijzondere bewoners aan die ontzettend zeldzaam zijn in Nederland. Een voorbeeld is de gladde slang die veel in de heidegebieden te vinden zijn. Of ga op zoek naar de zeldzame hagedis die je wellicht bij het Landgoed de Hamert tegen kunt komen. Als je goed naar het logo van de Maasduinen kijkt, ontdek je een vogel in het ontwerp. Het is de kraanvogel die in het voor- en najaar over De Maasduinen trekken en hier graag een tijdje vertoeven.
De unieke kroonvogel is terug te vinden in het logo van de Maasduinen
Zodra het donker wordt is de kans groter dat je nog denachtzwaluw kunt ontdekken. Het is een enorm zeldzame vogel in Nederland, maar ze zijn af en toe in het Bergerbos te spotten. Dieren die makkelijker te vinden zijn, zijn vleermuizen, buizerds, bevers en vlinders. In de bossen van de Maasduinen staan voornamelijk dennen en zomereiken en de dennen werden vroeger geplant voor de mijnbouw in Zuid-Limburg. En in juli tot september kun je in het nationaal park een bijzonder plantje ontdekken. De klokjesgentiaan is zo zeldzaam dat het op de rode lijst staat! In de zomermaanden staat de klokjesgentiaan in bloei en kun je van haar blauw-paarse kleuren genieten.
Bijzondere bezienswaardigheden
Naast de unieke natuur in het nationaal park zijn er ook nog een aantal bijzondere bezienswaardigheden te ontdekken bij de Maasduinen. Het gebied is al vanaf de prehistorie bewoond en de mensen hebben door de eeuwen heen hun sporen achtergelaten. Zo zijn er bij de Twistedenerweg bij Landgoed de Hamert 4.000 jaar oude grafvelden en grafheuvels gevonden met bijna honderd graven. Het Vorstengraf is zelfs één van de grootste grafheuvels van Nederland en het graf is volledig beschermd. Het is totaal ongestoord gebleven, zelfs in de tijden van de Tweede Wereldoorlog.
Sporen van de oorlog zijn ook nog terug te vinden bij een aantal loopgraven in de buurt van het Landgoed de Hamert. Hier zijn een aantal leiders van het Limburgs Verzet gefusilleerd en bij het landgoed kun je een houten kruis bezoeken dat als monument is geplaatst. Door de eeuwen heen zijn er veel kastelen gebouwd langs de Maas en er zijn nog een aantal te ontdekken in de natuur. Ontdek bijvoorbeeld de ruïnes van Kasteel Bleijenbeek of neem een kijkje bij het volledige gerestaureerde Kasteel Well.
In het nationaal park zijn naast zandduinen schitterende meren te vinden
Bezoekerscentrum De Maasduinen
Je kunt een bezoek aan het nationaal park het beste beginnen bij het Bezoekerscentrum De Maasduinen. Het is te vinden in het dorpje Well dat midden in het hart van het nationaal park gelegen is. Het is een uniek gebouw in een oude sluisbak die het Reindersmeer met het Leukermeer verbindt. Bij de receptie kun je meer informatie krijgen over de vele wandel- en fietsroutes in het gebied. Bovendien heeft het park een uitstekendmenroutenetwerk met meer dan 1.300 kilometer aan paden.
Bij het Bezoekerscentrum De Maasduinen heb je ook de mogelijkheid excursies te boeken. Een Maasduinengids gaat met je op pad en laat je de meest buitengewone plekjes zien. Ook voor kinderen is er veel te beleven en ze kunnen heerlijk ravotten in de natuur. Het hele jaar door zijn er leuke activiteiten zodat je kinderen dichter bij de natuur komen te staan en veel leren over de biotopen. Bij het Landgoed de Hamert kunnen je kinderen bijvoorbeeld een natuurbelevingswandeling maken en onderweg zijn er kijk, voel- en raadspelletjes om op te lossen. En vergeet niet de Bergense schaapskooi te bezoeken waar je de leuke lammetjesroute kunt volgen. In het voorjaar is het hier één groot spektakel! Voor volwassenen zijn er maar liefst 17 wandelroutes te ontdekken die makkelijk te volgen zijn. Voor rolstoelgebruikers zijn er speciale verharde paden aangelegd zodat iedereen kan genieten van deze mooie natuur.